Jak często umawiasz się na wizyty kontrolne w gabinecie ginekologicznym? Czy masz w zwyczaju je pomijać, gdy nie odczuwasz żadnych niepokojących objawów? Z drugiej strony wiesz, że profilaktyka jest drogą do zachowania pełni zdrowia.
Sprawdź zatem, jakie badania powinnaś wykonać i kiedy jest ku temu najlepszy czas.
Jak często powinnam odwiedzać ginekologa?
Optymalnie byłoby, gdyby każda kobieta w wieku rozrodczym (czyli przez wszystkie lata kiedy miesiączkuje) umawiała się na badania kontrolne w gabinecie ginekologicznym co pół roku. Jednak absolutnym minimum, przy braku objawów chorobowych, jest konieczność wizyt w odstępach rocznych. Kobiety po menopauzie, zwłaszcza kiedy ukończyły 60. rok życia mogą to robić rzadziej. Natomiast każda dziewczynka, która zaczęła miesiączkować, powinna pierwszy raz odwiedzić ginekologa np. wraz z mamą. Również młode kobiety zaczynające współżycie powinny być pod kontrolą swojego lekarza.
W trakcie wizyty lekarz ginekolog przeprowadza dokładny wywiad, bada pacjentkę i zleca wszystkie konieczne badania.
Badanie przeprowadzane jest na fotelu ginekologicznym, w pozycji leżącej z nogami umieszczonymi na specjalnych oparciach. Miejsce badanie oświetla lampa.
Ważne: przed badaniem opróżnij pęcherz moczowy oraz jelita. Ułatwi to pracę lekarzowi, a Tobie zmniejszy poczucie dyskomfortu.
Badania ginekologiczne – zwłaszcza cytologia, czy USG piersi, wykonywane regularnie co najmniej raz w roku, pozwalają wykryć ewentualne wczesne postaci chorób nowotworowych: między innymi raka piersi lub raka szyjki macicy.
Część kobiet niechętnie umawia się na wizyty ginekologiczne. Niejednokrotnie powodem jest strach. Badania w gabinecie mogą wiązać się z brakiem poczucia komfortu, rzadko jednak – jeśli w ogóle – bywają bolesne.
Ważne: najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić dla siebie to profilaktyka, częste badania. To Ty wybierasz swojego lekarza. Kieruj się swoim poczuciem komfortu. Najlepiej, aby była to osoba, której ufasz. Zwróć uwagę na warunki higieniczne w samym gabinecie.
Badania kontrolne w gabinecie ginekologicznym
Jest kilka podstawowych badań ginekologicznych, które powinnaś wykonywać w zależności od ewentualnych objawów chorobowych lub w związku z kalendarzowym terminem kontroli. Sprawdź, jak się do nich dobrze przygotować:
USG piersi
Częstotliwość USG piersi zależy od wieku kobiety. Kobiety między 25. a 35. rokiem życia powinny je wykonywać co dwa lata. Dotyczy to kobiet, które nie są obciążone ryzykiem zachorowania na raka piersi. Te powinny wykonywać badanie co pół roku, chyba że lekarz zaleci inaczej. Po 35. roku życia badanie USG piersi powinno być wykonywane raz na rok.
USG piersi to badanie bezbolesne. Najlepiej wykonać je w pierwszej połowie cyklu. Przed badaniem piersi są smarowane wodnym żelem, następnie przesuwana jest po nich głowica aparatu, a powstały obraz widoczny na ekranie monitora.
Ważne: badanie USG piersi pozwala na wykrycie zmian we wczesnym stadium rozwoju. Jeśli lekarz stwierdzi konieczność dalszej diagnozy, pokieruje Cię na kolejne badania.
Cytologia
Cytologię każda kobieta powinna wykonać raz w roku. Wyjątkiem jest decyzja lekarza o innym terminie wykonania np. co dwa lata.
Przed badaniem cytologicznym należy zakończyć leczenie w postaci globulek dopochwowych. Dzień przed badaniem nie należy wykonywać żadnych irygacji pochwy i powstrzymać się od współżycia waginalnego.
Badanie cytologiczne nie jest bolesne. Materiał diagnostyczny jest pobierany z kanału i szyjki macicy specjalną szczoteczką testową.
Ważne: wynik cytologii informuje nie tylko o zmianach dysplastycznych, ale także o zakażeniach wywołanych przez bakterie, wirusy i grzyby. Pamiętaj, że to jedno z koniecznych badań.
Chcesz wykonać cytologię bez wizyty w gabinecie ginekologicznym? W tym celu możesz wybrać metodę wysyłkową na podłożu płynnym LBC (liquid base cytology), która polega na samodzielnym pobraniu materiału za pomocą specjalnego zestawu i przesłaniu go do laboratorium. Inną opcją jest cytologia płynna LBC z konsultacją ginekologiczną. Cytologia płynna LBC wykazuje większą wykrywalność zmian śródnabłonkowych niż cytologia tradycyjna.
Mammografia
Pierwszą mammografię warto zrobić po 35. roku życia. Między 35. a 50. rokiem życie należy ją wykonywać co dwa lata, chyba że lekarz zdecyduje inaczej. Kobiety po 50. roku życia powinny poddawać się badaniom mammograficznym częściej. Pacjentki między 50. a 69. rokiem życia objęte są Programem Badań Przesiewowych, dzięki czemu mogą wykonywać raz na dwa lata badanie bezpłatnie.
Mammografia to badanie wykorzystujące minimalne promieniowanie rentgenowskie. W trakcie badania pierś zostaje umieszczona na specjalnym stoliku aparatury i dociśnięta od góry płytką z przejrzystego tworzywa. Jest to badanie obrazowe i skupia się przede wszystkim na wykryciu zmian w obrębie gruczołu piersiowego (sutka).
Zaleca się wykonać badanie około 10 dnia cyklu, kiedy piersi są najmniej wrażliwe na dotyk. Badanie w przypadku niektórych kobiet może wywoływać uczucie dyskomfortu. W dzień badania nie należy używać dezodorantu.
Ważne: dzięki badaniu możliwe jest wykrycie tzw. zmian bezobjawowych, czyli w bardzo wczesnym stadium rozwoju, kiedy jeszcze nie wyczuwasz ich podczas osobistego badania pod dłonią.
UGS transwaginalne
USG przezpochwowe wykonuje się profilaktycznie około raz na rok u pacjentek współżyjących, niebędących w ciąży, niemających wskazań do ich stosowania.
Należy jednak pamiętać, że istnieje wiele zaleceń do jego częstszego wykonywania badania, np.:problemy z zajściem w ciążę, wykryte zmiany – guzy, torbiele mięśniaki.
Ważne: u kobiet, które nie rozpoczęły współżycia nie przeprowadza się badania transwaginalnie. Jeśli zachodzi konieczność USG ginekologicznego, głowicę wprowadza się przez odbyt bądź przykłada do krocza lub brzucha.
Badanie USG przezpochwowe przeprowadza się wprowadzając do pochwy głowice o szerokości około 2 cm i długości 15 – 20cm. Na sondę obowiązkowo nałożona jest osłonka przypominająca prezerwatywę. Pacjentka w trakcie badania pozostaje w pozycji leżącej. Obraz badania jest widoczny na ekranie monitora. Badanie jest bezbolesne, choć w niektórych przypadkach takich jak endometrioza, wady anatomiczne pochwy, stany zapalne przydatków może być dyskomfortowe.
Badanie można przeprowadzić w każdym dniu cyklu, nawet podczas krwawienia miesiączkowego. Przed badanie kobieta powinna opróżnić pęcherz.
Kiedy koniecznie udać się do ginekologa?
Na wizyty profilaktyczne powinnaś umawiać się raz do roku. Są jednak sytuacje, które wymagają wcześniejszej wizyty.
Jeśli zatem obserwujesz któryś z poniższych objawów u siebie, umów się do swojego lekarza ginekologa, bądź skorzystaj z możliwości konsultacji online jak najszybciej:
- uporczywy świąd
- krwawienia
- nieprzyjemny zapach z pochwy
- upławy
- bóle w dolnej części podbrzusza
- ból piersi
- powiększone węzły chłonne pod pachami
Ważne: systematyczne wizyty kontrolne w gabinecie ginekologicznym i przestrzeganie kalendarium badań profilaktycznych, to podstawa dbałości o Twoje zdrowie.
Pamiętaj: wiele schorzeń wykrytych we wczesnej fazie można z powodzeniem leczyć i cieszyć się powrotem do zdrowia.